Ang Silid ng Katotohanan

Unti-unting nabawi ni Mang Tony ang sarili mula sa pagkakabasag. Isang lalaking pilit itinataguyod ang lakas, kahit ang buong mundo niya ay unti-unting gumuguho.

"Ihahanda ko ang sasakyan," mahinahon niyang sabi. "Pupunta tayo sa ospital... kung nasaan sila."

Kinuha niya ang susi mula sa pader.

"Floring, samahan mo ang anak mo sa silid. Kunin niyo ang mga kailangan natin dalhin."

"Sige, Antonio... kami na ang bahala," sagot ni Nanay Floring, bagama't may bahid ng takot ang tinig.

Marahang umakyat si Clarisse. Mabagal ang hakbang, parang hindi hakbang ng isang nabubuhay. Wala sa sarili. Wala sa oras. Wala sa mundo.

Pagdating sa kanyang silid, naupo siya sa kama.

Tahimik.

At doon, tuluyang bumuhos ang luha—hindi na pigil, hindi na palihim.

Umpisa'y hikbi.

Hanggang sa naging hagulgol.

Parang pinunit ang kanyang kaluluwa, parang binuksan ang dibdib at tinanggal ang puso nang buo.

Narinig ito ni Nanay Floring.

Sumilip siya sa pinto, kasunod si Mang Tony.

"Anak..." mahinang tawag ng ina.

"Nay..." sagot ni Clarisse. Paos. Halos hindi naririnig.

"Kung alam ko lang..." bulong niya habang nanginginig, "...na ganito ang mangyayari... hindi ko na sana hiniling na bumalik ako dito..."

"Anak, hindi ko maintindihan ang ibig mong sabihin," malumanay na tanong ni Floring habang lumalapit.

Tumitig si Clarisse sa kanilang dalawa. Namumugto ang mga mata. Nanginginig ang labi.

"Nay... si William, si Ethan... Hindi sila totoo."

Tumigil siya.

"Pati kayo... Tay... hindi rin kayo totoo."

Napatigil ang mag-asawa.

"Anak... alam kong mabigat. Alam kong mahirap. Pero kami rin—" simula ni Mang Tony.

"Hindi niyo naiintindihan!!!"

Tumayo si Clarisse. Tumataas ang boses, nanlilisik ang damdamin. Kinuha ang bag. Binuksan. Inilabas ang checkbook.

"Tignan niyo ito! Ang account number na nandito—9819441346. Pero ang tunay ko ay 981456387!"

Hindi agad nakaimik si Mang Tony. Si Nanay Floring, hawak ang dibdib.

"Tignan niyo yung orasan! Dapat nasa KANAN 'yan!!! Pero tignan niyo—NASA KALIWA!"

"Anak, 'yan na 'yan noon pa..." sabi ni Floring, halos pabulong.

"Nay naman eh!" Umiiyak na si Clarisse.

"Hindi niyo ako naiintindihan! HINDI NIYO AKO NAIINTINDIHAN!!!"

"Clarisse..." bulong ni Mang Tony, pilit lumalapit.

"Lahat ito—bahay, kwarto, kayo—HINDI TOTOO!!!"

Hinagis ni Clarisse ang checkbook. Pinunit.

Kumuha ng vase mula sa mesa.

"YANG ORASAN NA 'YAN!!!"

Isang bagsak.

Isang basag.

Isang pagsabog ng mundong matagal na niyang pinanghawakan.

"Antonio! Ang anak natin!" sigaw ni Floring, umiiyak.

Yumakap si Mang Tony sa anak, mula sa likod. Nagtatalo ang lakas at awa. Natumba silang dalawa sa kama.

"Bitawan niyo ako, Tay!"

"BAKIT GANITO?! BAKIT SILA KINUHA SA AKIN?!"

"Anak..." pigil ni Mang Tony, "hinga lang muna—"

Pero wala na.

Sumisigaw. Umiiyak. Hindi sa isip ang sira—kundi sa puso. Sa kaluluwa.

Hanggang...

SLAP!

Isang sampal.

Tahimik.

Biglang dumilat ang mata ni Clarisse.

Napasinghap.

Napabangon.

Sa Kabila ng Panaginip

Umaga na.

Tahimik.

Ang wall clock?

Nasa kanan.

Ang pisngi niya?

Basa ng luha.

Walang yakap. Walang crib. Walang Ethan.

Pero ang sakit?

Nandoon.

At sa loob ng dibdib niya, isa lang ang tanong na paulit-ulit...

"...Saan nga ba ako talaga gising?"

Ang Paggising sa Mundo ng Walang Sila

At ang huling salitang binitiwan niya—ang huling sigaw bago magdilim ang lahat—ay parang kulog na bumabalik-balik sa kanyang isipan:

"Lahat ito—bahay, kwarto, kayo—HINDI TOTOO!!!"

Muli na namang dumaloy ang luha sa kanyang pisngi. At kasabay ng bawat patak ay ang pagbalik ng mga alaala—isa-isa, sunod-sunod, walang preno, parang rumaragasang ilog ng sakit.

Dahan-dahan siyang tumingin sa paligid...

Sa kaliwa.

Walang orasan.

Dumapo ang lamig sa kanyang batok. Para siyang niyakap ng kawalan.

Sa kanan.

Nandoon.

Nakasabit.

Tahimik.

Mali.

Hindi na naman ito ang mundo na iyon.

Hindi ito ang mundong may crib sa sala, hindi ito ang mundong may halakhak ni Ethan sa umaga. Hindi ito ang mundong may yakap ni William habang sabay silang nanonood ng cartoons sa sofa.

Napaupo siya sa kama.

Nanlalamig ang kanyang balat, pero naglalagablab ang dibdib. Para siyang nilulunod sa hangin na wala namang lasa. Walang laman. Walang silbi.

At doon...

Pumunit ang alaala.

"Ethan!"

Napasinghal siya.

"Ethaaan!"

Muling sumigaw. Mas malakas. Mas masakit. Parang ang bawat titik ng pangalan ng anak ay tinutusok sa kanyang lalamunan.

"Asan ka na?! ASAN KA NA?!"

Nagsimulang magwala ang kanyang katawan. Hinampas ang kama. Pinagpapalo ang unan. Pinalo ang sahig. Para bang may inaabot, may hinahanap—baka lang, baka lang nandoon si Ethan... nakatago sa ilalim ng kama... o sa likod ng kurtina... o sa mga sulok ng alaala.

"Hindi! Hindi ganito! Ibalik mo siya! IBALIK MO SIYA SA 'KIN!"

Hindi na boses ng isang doktora.

Hindi na boses ng isang anak.

Hindi na boses ng isang tao.

Kundi boses ng isang kaluluwang pinilas at iniwan sa malamig na katawan.

Hinawakan niya ang ulo—parang gustong pigilin ang ingay, ang paulit-ulit na "Mama" ni Ethan, ang mga mata ni William na puno ng pag-aalaga.

At doon...

...doon siya napasubsob sa sahig.

At ang iyak? Hindi na basta iyak.

Ito'y isang panaghoy na sumisigaw ng lahat ng hindi kayang isulat.

May tili.

May halakhak ng isang baliw na nilamon ng lungkot.

May pagmamakaawa.

May paghagulgol.

May galit sa langit at sa sarili.

"Diyos ko... ang anak ko! Si William! Wala na sila!"

Hindi na niya alintana kung may makarinig.

Kung marinig siya ng buong mundo.

Gusto lang niyang bumalik.

Bumalik sa umaga kung saan humihilik si Ethan sa kanyang balikat. Yung umagang may Barney sa TV. Yung umagang ang bigat ng buhay ay kayang tapatan ng isang "Mama" mula sa munting labi.

Pero ngayon?

Ang tanging tunog na naririnig niya ay ang sariling hagulgol.

Hindi na boses ng tao, kundi ng isang nilalang na tinanggalan ng puso.

Isang inang iniwan ng kanyang anak.

At ginising ng isang mundong wala nang dahilan para umuwi.

Sa ibaba ng bahay, narinig ni Nanay Floring ang nakakabinging pag-iyak.

"Antonio!" sigaw niya, "ang anak natin!"

Nagkatinginan sila, at agad silang kumaripas ng akyat.

Pagbukas ng pinto—

Si Clarisse, nakaluhod sa sahig.

Gulong-gulo ang buhok.

Namumula ang mga mata.

Namumutla ang mukha.

At ang luha?

Walang tigil. Tuloy-tuloy. Parang hindi na alam kung paano huminto.

"Diyos ko..." bulalas ni Nanay Floring, nanginginig.

Lumapit si Mang Tony. Hinawakan ang balikat ng anak.

"Clarisse..." mahinang tinig. "Anak... ano ba ang nangyayari sa 'yo?"

Si Clarisse?

Hindi nakasagot.

Hindi makakibo.

Nakatingin lang.

Nakaawang ang bibig.

Parang gusto niyang magsalita.

Pero wala.

Wala nang salitang makakasapat.

At ang mga luha...

Patuloy lang sa pag-agos.

Itutuloy...