Maagang umaga sa malamig na Tagaytay. Sa loob ng mansyon ng mga Sarmiento, tahimik ang paligid maliban sa mahinang tunog ng porselanang tasa na inilapag sa mesa.

Nasa veranda si Dr. Kenneth Sarmiento, nakaupo't nagkakape habang tanaw ang hamog na bumabalot sa mga puno. Sa tabi niya, tahimik na nag-aasikaso si Aleng Sylvia—ang matandang mayordoma, tagapamahala ng estate, at tila ina na rin niya sa maraming aspeto ng buhay.

Pagkatapos niyang lagyan muli ng brewed coffee ang tasa ni Ken, nagsalita ito.

KEN (may bahagyang ngiti):
"Maraming salamat, Nay Sylvia."

Tumango lamang si Sylvia. Sa tagal ng pagsisilbi niya sa pamilyang Sarmiento, kabisado na niya ang lahat ng galaw ng binata—pati ang katahimikang may laman.

Si Sylvia ang nagpalaki kay Ken matapos pumanaw ang ina nito at mabaliw ang ama. Siya ang naging ilaw ng mansyon sa panahong puro dilim ang mundo ng batang Ken.

Ngunit ngayong umaga, may dinadalang balita si Sylvia.

SYLVIA:
"May pasabi po si Sir Roman. Darating daw po siya ngayong umaga."

KEN:
"Sige po. Hihintayin ko muna siya bago ako umalis."

Maya-maya, isang itim na kotse ang pumarada sa harap ng mansyon. Bumukas ang pinto at lumabas ang isang lalaking may edad—matikas pa rin kahit puti na ang buhok, suot ang dark trench coat na parang sundalo ng panahon.

Siya si Roman Anthony Velez Sarmiento—kapatid ng yumaong si Arnaldo, ama ni Ken. Matagal nang binata si Roman; hindi nag-asawa, hindi nagkaanak. Siya ang tumayong tagapag-alaga at tagapamahala ng buong estate habang si Ken ay nasa kolehiyo at med school.

Tumayo si Ken, sinalubong ang tiyuhin, at magalang na nagmano.

KEN:
"Kamusta po kayo, Tito Roman?"

ROMAN:
"Mabuti naman, iho. Ikaw, kumusta ang mga araw mo rito?"

KEN:
"Maayos naman po. Tahimik."

ROMAN:
"Galing ako kahapon sa board meeting. Mga shareholders natin—masaya. Maganda ang takbo ng negosyo. Malaki ang dividends, at tuloy-tuloy ang kita."

KEN:
"Mabuti naman po. Salamat, Tito. Alam kong kayo ang dahilan kung bakit hindi bumagsak ang mga iniwan ni Papa. Dapat ako na ang gumagawa niyan ngayon."

ROMAN (umiwas ng tingin, tila iniwasan ang emosyon):
"Wag mo nang isipin 'yon, Ken. Ginawa ko lang ang dapat gawin."

Sandaling katahimikan. Hanggang sa muling nagsalita si Roman.

ROMAN:
"Kailan mo balak bumalik sa pagiging residente? Hindi ka ba interesado mag-specialize? Sayang ang talino mo."

Napaisip si Ken. Sandaling tumitig sa tasa ng kape, bago sumagot.

KEN:
"Masaya po ako sa kasalukuyan kong kalagayan. Hindi pa ngayon, pero baka balang araw."

ROMAN:
"Alam kong ayaw mong akuin ang mga obligasyon ng ama mo. Pero ikaw na lang ang natitirang tagapagmana ng pamilyang ito. At ikaw ang magdadala sa pangalan natin."

Tumango si Ken, walang salita.

ROMAN:
"Nais ko sanang ikonsidera mo yung proposal ng isa sa mga investors—'yung tungkol sa pagtatayo ng Sarmiento-Velez General Hospital sa Cavite. Ikaw ang gusto nilang maging direktor at administrador."

KEN:
"Binabasa ko na po ang proposal. Wala naman akong nakikitang problema sa ngayon."

ROMAN:
"Mas mainam kung bago matayo ang ospital na 'yan, ay isa ka nang ganap na espesyalista. Para hindi na nila kwestyunin ang kakayahan mo."

Sa likod nila, tahimik na lumapit si Sylvia at may ibinulong kay Roman.

Napatigil ang matanda. Tumango. Mahinang bulong lang ang isinagot niya.

ROMAN:
"Salamat, Sylvia."

Tila may nalaman si Roman—isang lihim na hindi na kailangang sabihin nang malakas.

Nagtagpo ang mata ni Ken at ng kanyang tiyuhin. Walang nagsalita, pero malinaw ang sinasabi.

ROMAN (mahinang tinig):
"Ken... hanggang kailan natin kayang itago ang mga sikreto mo sa hardin ng mansyon na ito?"

KEN:
"Wala namang nakakapansin, Tito."

ROMAN:
"Walang nakakapansin ngayon. Pero kapag nalaman nila kung ano ang nakalibing sa lupa ng estate na ito... hindi natin alam kung makakaya pa nating itaguyod ang pangalan ng Sarmiento."

Alam ni Roman ang pinagdaanan ni Ken. Ang pagkabata nitong binasag ng pag-iwan ng ina, ang ama niyang nabaliw at nagpakamatay, at ang unang babaeng nagpatibok ng puso niyang bigla ring lumisan. Trauma na matagal nang kinimkim, ngunit sa halip na mapagtagumpayan, ay naging ugat ng isang tahimik na karahasan.

Kapag may babaeng nagtapat ng damdamin kay Ken—doon siya natitrigger. Hindi siya nagwawala. Hindi siya sumisigaw.

Tahimik niyang pinapatay ang babaeng iyon. At ililibing sa malawak na hardin sa lupa ng Sarmiento.

Para kay Ken, ito ang paraan para manatiling buo. Para hindi na siya saktan. Para siya ang may kontrol.

Si Sylvia, at ang iilang tauhan ng mansyon, ay nanatiling tapat. Tahimik. Walang tanong. Wala ring balak magsumbong.

Ngunit ang tanong...

Hanggang kailan?

Hindi pa ngayon. Pero darating ang panahon.

Ang mga ugat ng lihim, gaano man ito kalalim, ay laging may bahagi na umaangat sa lupa.

At sa oras na may makakita—hindi na sapat ang katahimikan.

Itutuloy...